Seniorzy to grupa osób, którą z pewną lubością upodobali sobie przestępcy. Chętnie wykorzystują łatwowierność i obniżony poziom czujności swoich ofiar. Do najpopularniejszych metod czynów zabronionych na osobach starszych należą metoda na wnuczka oraz metoda na policjanta. Jak powinniśmy zadbać o bezpieczeństwo finansowe naszych bliskich oraz co zrobić, gdy nasi rodzice bądź dziadkowie padną ich ofiarą?
Z tekstu się dowiesz:
- co to są oszustwa finansowe,
- jakie są najbardziej znane przykłady oszustw finansowych,
- jakie są inne formy oszustw finansowych,
- gdzie szukać pomocy, gdy senior padnie ofiarą oszustwa finansowego.
Oszuści są bezwzględni. Umiejętnie manipulują starszymi osobami, wykorzystując ich ufność. Podczas krótkiej zazwyczaj rozmowy starają się uzyskać jak najwięcej informacji o seniorach. Wykorzystują je później, by wyłudzić od nich pieniądze. Przestępcy doskonale zdają sobie sprawę, że większość starszych osób nie zgłosi precedensu na policję. Tymczasem oszustwa finansowe to bardzo duże zagrożenie dla bezpieczeństwa seniorów.
Czym są oszustwa finansowe?
Oszustwo to zamierzone działanie podejmowane w celu wyłudzenia pieniędzy od ofiar. Przestępcy podejmują oszustw, by łatwo i szybko uzyskać korzyści – zwykle finansowe – w sposób niezgodny z prawem. Istotą oszustwa z udziałem seniorów jest wytworzenie w nich chęci natychmiastowej pomocy. Zwykle przestępcy posługują się manipulacją, sugerując, że bliska seniorom osoba potrzebuje natychmiastowego wsparcia finansowego. Zaniepokojeni seniorzy tracą w takich sytuacjach czujność i stają się łatwymi ofiarami.
Oszustwa finansowe – przykłady. Metoda na wnuczka i na policjanta
Jedną z najpopularniejszych metod, stosowanych przez przestępców, jest legendarna już metoda na wnuczka. Bazuje ona na więzach starszej osoby z jej rodziną oraz chęci pomocy bliskim w nagłej potrzebie. Sprawcy zwykle dzwonią do seniorów i podszywają się pod ich wnuczęta. Informują, że mieli wypadek bądź popadli w kłopoty. W ten sposób oszuści przekonują seniorów do przekazania informacji o zgromadzonych oszczędnościach. Do babci lub dziadka wyślą kolegę, który odbierze od nich gotówkę, ponieważ z jakiegoś powodu nie mogą przybyć osobiście.
Podobnie działają przestępcy wykorzystujący metodę na policjanta. Sprawcy dzwonią do seniorów i już w trakcie pierwszego połączenia rozmowa zostaje nagle przerwana. Ma to wywołać niepokój u ofiary. Następnie do starszej osoby dzwoni ktoś podający się za policjanta. Informuje, że właśnie prowadzone są działania operacyjne w celu ujęcia osoby, która się przed chwilą z nią kontaktowała. Zapewnia przy tym, że wszystko jest kontrolowane przez policję i jeśli tylko senior będzie współpracować, sprawca zostanie zatrzymany. Wystraszona ofiara przystaje na te warunki, finalnie przekazując pieniądze fałszywym funkcjonariuszom.
Inne formy oszustw finansowych, na które narażeni są seniorzy
Sposobów na wyłudzanie pieniędzy od starszych osób jest naprawdę wiele. Możesz się na przykład spotkać z fałszywymi inkasentami lub przedstawicielami firm handlowych. Ci drudzy często oferują luksusowe produkty w niskich cenach (np. perfumy) lub unikatowe przedmioty, niedostępne w regularnej sprzedaży. Kiedy dziadkowie wpuszczą ich do domu, mogą poprosić o szklankę wody lub kawę, przyniesie dokumentów, długopisu albo innego drobiazgu. W tym czasie sprawcy plądrują miejsca, w których starsze osoby najczęściej trzymają oszczędności lub biżuterię.
O jakich jeszcze oszustwach warto wiedzieć? W ostatni czasie sprawcy chętnie:
- podszywają się pod przedstawicieli ZUS, pracowników OPS-u, wodociągów czy izby skarbowej,
- oferują seniorom bezzwrotną pomoc finansową, którą mogą przeznaczyć np. na leczenie czy rehabilitację,
- zachęcają do wymiany pieca lub przyłączenia instalacji do nowego, tańszego sprzedawcy,
- instalują specjalne nakładki w bankomatach, które pozwalają na przejęcie gotówki.
Wszystko to ma na celu wyłudzenie danych osobowych – numeru dowodu, PESEL, adresu zameldowania czy numeru karty bankomatowej albo konta bankowego. Wyłudzone dane posłużą przestępcom do zaciągania pożyczek na konto ofiary.
Starsze osoby narażone są również na cyfrowe oszustwa finansowe. To właśnie seniorzy najczęściej padają ofiarą:
- phishingu (wyłudzenia danych osobowych za pomocą e-maila lub SMS),
- scamu (wzbudzaniu zaufania u ofiary, a następnie wykorzystaniu jej do przekazania dużej sumy pieniędzy na konto),
- złośliwego oprogramowania komputerowego.
Gdzie udać się po pomoc, gdy senior padnie ofiarą oszustwa finansowego?
Jeśli ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą takich działań i zastanawiacie się, gdzie zgłosić oszustwo finansowe, odpowiedź jest prosta. Udajcie się na najbliższy komisariat lub posterunek policji. Tam funkcjonariusze spiszą zeznania i poinstruują, co robić dalej. Powinniście też upewnić się, że oszust nie miał dostępu do danych osobowych seniora – np. nie zrobił zdjęcia dowodu osobistego. Podobnie należy postąpić, gdy przestępcom uda się ukraść dokumenty starszej osoby.
Warto też zastrzec numer karty bankomatowej lub kredytowej. Bezpiecznie zrobisz to, korzystając z Systemu Zastrzegania Kart Zastrzegam.pl. Wystarczy zadzwonić pod numer (+48) 828 828 828, a automatyczny system połączy Cię z odpowiednią placówką banku.
Zawsze miej na uwadze bezpieczeństwo bliskich i rozmawiaj ze starszymi osobami o tym, jakie zagrożenia czekają na ich oszczędności.
